در سنین بالا، بدن گربهها دچار تغییرات زیادی میشود و همین امر مهم دقت در تغذیه آن‌ها را به مسئله‌ای حساس تبدیل می‌کند. اهمیت تغذیه صحیح گربه مسن و تغییرات نیازهای بدن با سن بالا در این دوره بیش از هر زمان دیگری مشخص میشود. بهتر است بدانید رژیم غذایی مناسب و درست نقش زیادی در در افزایش عمر گربهها بر عهده دارد. انتخاب بهترین مواد غذایی همراه با رعایت شرایط سنی گربهها از بروز مشکلات جدی مثل افزایش وزن و مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند. در این مطلب یک راهنمای کامل غذای گربه مسن در اختیار شما قرار می‌دهیم تا با اصول درست تغذیه گربه مسن آشنا شوید و بتوانید نیازهای این حیوان را در این دوران به بهترین شکل برآورده کنید. همراه ما باشید.
گربه‌ام از چه سنی مسن محسوب میشود و در تغذیه‌اش چه تغییراتی لازم دارد؟
طول عمر گربهها بسته به نژاد، شرایط زندگی و وضعیت جسمی آن‌ها تفاوت‌هایی دارد، اما دامپزشکان معمولا گربه‌هایی را که به سن ۱۰ سالگی می‌رسند، در گروه گربه‌های مسن قرار می‌دهند. با بالا رفتن سن، نشانه‌های پیری آرام آرام دیده میشود؛ مثل، زرد شدن دندان‌ها، ریختن بعضی دندان‌های اصلی و کم شدن فعالیت و بازیگوشی. اغلب صاحبان گربهها پس از دیدن اولین علائم پیری، گربه را برای معاینه پیش دامپزشک می‌برند. دامپزشک با بررسی وضعیت حیوان، توصیه‌ها و نکات مراقبتی لازم را بیان می‌کند.
معیارهای تعیین سن بلوغ و پیری در گربهها
برای تعیین سن گربه روش‌های مختلفی وجود دارد، اما بهترین روش بردن گربه پیش یک دامپزشک با تجربه است. از مهم‌ترین نشانه‌های پیر شدن گربه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کاهش متابولیسم و نیاز کمتر به کالری
گربه‌های مسن به دلیل کاهش سوخت و ساز بدن و کم شدن فعالیت بدنی، به کالری و غذای کمتری نیاز دارند و باید از غذاهای کم‌چرب و مناسب سن خود استفاده کنند. رژیم غذایی این گربهها باید مقدار کافی پروتئین داشته باشد تا توده عضلانی آن‌ها حفظ شود و همچنین مواد مغذی لازم را به بدنشان برساند تا موجب سلامتی آن‌ها شود.
تشخیص سن از روی دندان
تشخیص سن گربه از روی دندان‌ها یکی از روش‌های معمول است. دندان‌های شیری از ۲ تا ۴ هفتگی در می‌آیند و در ۳ تا ۶ ماهگی برای همیشه جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. بعد از این سن، میزان لکه دندان، زردی و حتی ساییدگی دندان‌ها می‌تواند نشانه‌ای از افزایش سن باشد.
کاهش حواس بینایی و بویایی
با بالا رفتن سن گربهها بعضی از حواس گربهها دچار مشکلاتی میشود. گاهی قدرت بویایی گربه ضعیف شده و این حیوان ملوس دیگر به خوبی طعم غذا را احساس نمی‌کند و به مرور زمان اشتهایش کم میشود. همچنین در گربه‌های پیر قدرت بینایی نیز کمتر میشود، طوری که گاهی ممکن است در شناخت وسایل سر راهشان دچار مشکل شوند یا هنگام حرکت به چیزی برخورد کنند.
مواد حیاتی برای سالم نگه داشتن گربه مسن
رعایت رژیم غذایی گربه سالمند و پیر به آن‌ها کمک زیادی می‌کند تا علاوه بر داشتن بدن سالم وزنشان هم بالا نرود. همان‌طور که انسان‌ها با بالا رفتن سن به تغذیه بهتر و باکیفیت‌تر نیاز دارند، این مسئله در مورد گربه‌های مسن نیز مهم است و صدق می‌کند. اگر یک گربه پیر در کنار خود دارید، بهتر است رژیم غذایی او را با غذاهای تازه و باکیفیت پر کنید تا انرژی و سلامت بدنش حفظ شود.
پروتئین‌ها
گربه‌های دوست داشتنی وقتی به سالخوردگی می‌رسند، بیشتر از قبل به پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه نیاز دارند. مخصوصا اسیدهای آمینه‌ای مانند آرژنین و تورین که در بدن گربه‌های پیر به‌طور طبیعی تولید نمی‌شوند و باید از طریق تغذیه مناسب به بدنشان برسد.
اسیدهای چرب
چربی‌ها و اسیدهای چرب ضروری نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و مو دارند. با افزایش سن، میزان این اسیدها در بدن گربه کم میشود و لازم است از طریق رژیم غذایی مناسب جبران شود. اهمیت آن‌ها تنها برای زیبایی موی گربه نیست بلکه این اسیدها به جذب و انتقال ویتامینها در بدن این حیوان نیز کمک می‌کنند. چربیهای سالم و امگا ۳ برای مراقبت از مفاصل و سلامت پوست گربهها بسیار مفید و موثر هستند.
مواد معدنی
گربهها برای داشتن زندگی بهتر و طول عمر بیشتر باید ۱۲ ماده معدنی را دریافت کنند که شامل: کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلر، آهن، مس، روی، منگنز، سلنیوم و ید است. به همین دلیل، تولید کنندگان غذای حیوانات خانگی معمولا این مواد را همراه با ویتامینها با غذاهای گربهها ترکیب می‌کنند تا رژیم غذایی حیوان، تمامی نیازهای اصلی او را برآورده سازد.
چاقی یا لاغری مفرط گربه مسن؟ چطور وزن ایده‌آل را حفظ کنیم؟
چاقی یا لاغری بسیار زیاد در گربه سالمند هر دو خطرناک هستند؛ چاقی زیاد می‌تواند موجب بروز مشکلاتی مثل بیماری‌های قلبی، دیابت و مشکلات مفصلی شود. لاغری زیاد هم می‌تواند نشانه از بیماری‌های کلیوی یا کمبود مواد مغذی باشد.
خطرات چاقی و راهکارهای پیشگیری
چاق شدن گربهها مشکلی مرسوم است که سلامتی آن‌ها را به خطر می‌اندازد. بالا رفتن وزن موجب بروز بیماری‌های قلبی، دیابت و حتی آرتروز میشود.
درمان چاقی گربه‌های مسن شامل دو مرحله مهم و اصلی است:
- کاهش وزن گربه، برای کم شدن وزن گربه میزان کالری دریافتی گربه را کاهش دهید. با مشورت دامپزشک، رژیم غذایی مناسب برای گربه خود را بریزید.
- افزایش فعالیت روزانه گربه: گربه خود را به بازی و فعالیت ببرید. از اسباب بازی‌های مهیج و گوناگون برای تحریک گربه استفاده کنید و با او بازی‌های تعاملی( دونفره) انجام دهید.
البته نکات زیر را نیز در نظر داشته باشید:
- کاهش وزن گربه باید به آرامی و با نظارت دامپزشک با تجربه اتفاق بیفتد.
- از رژیم های غذایی سخت و آزاردهنده برای گربه خود به هیچ وجه استفاده نکنید.
- به گربه خود آب خنک و تازه به مقدار زیاد بدهید.
- در صورت مشاهده هر نوع علامت بیماری در گربه خود، حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
مقابله با تحلیل عضلات و لاغری مفرط در گربهها
ممکن است گربهها دچار کاهش وزن شدید شوند و عضلات آن‌ها به سرعت تحلیل برود. پنج راهکار مهم برای افزایش وزن گربه برای اینکه گربه خانگی و سالمند شما به وزن متعادل برسد، بهتر است به راهکارهای زیر توجه کنید.
1- غذای با کیفیت بالا به گربه خود بدهید و از غذای مخصوص گربهها با کیفیت عالی که دارای تمام مواد مغذی مورد نیاز گربه شما باشد کمک بگیرید.
2- برنامه غذایی منظم و مناسبی برای گربه خودتان داشته باشید، گربه را به طور منظم و در وعده‌های کوچک سیر کنید
3- گربه را تشویق به غذا خوردن کنید، شما می توانید از خوراکی‌های مورد علاقه گربه برای تشویق او به غذا خوردن بهره برداری کنید.
4- محیطی آرام و بدون نگرانی و استرس برای گربه تان در نظر بگیرید و از ایجاد هرگونه تغییر در محیط زندگی گربه پرهیز کنید.
6- با گربه‌تان به طور روزانه و مرتب بازی کنید زیرا بازی با گربه می تواند به افزایش اشتهای گربه کمک کند.
در کنار مقابله با چاقی یا لاغری مفرط حفظ وزن ایده آل گربه مسن اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل بهتغذیه مناسب با سن گربه توجه کنید. غذای با کیفیت بالا و متناسب با نیازهای سنش بدهید. از غذاهای پرفیبر و کم کالری کمک بگیرید و حتما با دامپزشک در این باره مشورت کنید. همچنین به طور منظم با گربه خود بازی کنید و او را به فعالیت تشویق کنید.
چرا گربه مسن به مقدار آب بیشتری نیاز دارد؟
وقتی سن گربهها بالا می‌رود در معرض یبوست و بیماری‌های کلیوی قرار می‌گیرند، مخصوصا اگر به مقدار کافی آب نخورند. با افزایش سن، ممکن است گربه دیگر توان پریدن روی پیشخوان یا دسترسی راحت به ظرف آب را نداشته باشد. در این وضعیت قرار دادن چند کاسه آب در قسمت‌های مختلف خانه، او را به نوشیدن بیشتر آب تشویق خواهد کرد. اگر چنانچه گربه شما به اندازه کافی آب نمی‌نوشد، مشاوره با دامپزشک می‌تواند به شما کمک کند تا مشکلات تغذیه‌ای گربه پیر را به راحتی حل کنید.
غذاهای ممنوعه برای گربه مسن: چه چیزی را هرگز به او ندهیم؟
بسیاری از غذاها برای گربهها خطرناک و گاهی منجر به مرگشان میشود.
مواد غذایی انسانی سمی (شکلات، سیر، پیاز، الکل)
شکلات یکی از خطرناک‌ترین خوراکی‌ها برای گربهها به شمار می‌آید. این ماده غذایی ترکیباتی به نام متیل گزانتین‌ها (از جمله تئوبرومین و کافئین) دارد که برای حیوانات خانگی سمی هستند و میتوانند پیدایش علائمی مانند استفراغ، اسهال، لرزش بدن، تشنج و حتی مرگ شوند. الکل هم عوارضی مانند تهوع، استفراغ و کما و مرگ به همراه دارد.
خطر لبنیات و محصولات دارای لاکتوز زیاد
دادن لبنیات به گربه می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود، زیرا بسیاری از گربهها به لاکتوز حساسیت دارند و نمی‌توانند لبنیات (شیر، پنیر، ماست) را به درستی هضم کنند. ما در مطلبی با عنوان «ماست برای گربه خوب است؟» به این سوال پاسخ کافی داده‌ایم.
پرهیز از فیلرها و کربوهیدرات‌های فرآوری شده
با توجه به اینکه این محصولات دارای مقدار زیادی نمک هستند، ضمن افزایش فشار خون به کلیه گربه هم آسیب جدی می‌رسانند.
غذای خشک یا کنسروی؟ بهترین انتخاب برای گربه‌های مسن
برای داشتن حیوان خانگی سالم بهتر است از هر دو گروه غذایی استفاده کنید تا نیازهای بدنش تامین شود. در این بخش به مزایا و معایب هر دو گروه اشاره میشود.
مزایای غذای خشک
مزایای غذای خشک گربه شامل ماندگاری بالا و مقاومت در برابر فاسد شدن و صرفه جویی اقتصادی در مقایسه با غذای مرطوب است. ما در فروشگاه میلورم آسیا به نیاز گربه به غذای خشک پاسخ داده‌ایم و برخی از گزینه‌ها را موجود کرده‌ایم.
معایب استفاده از غذای خشک برای گربه
غذاهای خشک گربه تنها ۷ تا ۱۲ درصد رطوبت دارند، در حالی‌که بدن گربه به حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد رطوبت نیاز دارد. این کمبود می‌تواند باعث خشکی پوست و مو، یبوست یا حتی انسداد روده شود. به همین دلیل لازم است گربه آب زیادی بنوشد، هرچند بسیاری از گربهها تمایل کمی به نوشیدن آب دارند.
گربه‌های مسن هم به دلیل ضعف دندان‌ها ممکن است نتوانند غذای خشک را راحت بجوند و در نتیجه اشتهایشان کاهش یابد.
مزایای غذای کنسروی
این غذاهای مطلوب مزایای فراوانی دارند که عبارتند از:
- تنوع طعم جذاب: کنسرو گربه در طعم‌های مختلف مانند مرغ، ماهی، گوشت و سبزیجات عرضه میشود و حتی گربه‌های بدغذا را هم جذب می‌کند.
- تامین رطوبت بدن: به دلیل داشتن آب فراوان، به پر آب ماندن بدن گربه کمک کرده و از مشکلات کلیوی و ادراری جلوگیری می‌کند.
- پر از مواد مغذی: شامل پروتئین‌های باکیفیت، ویتامینها و مواد معدنی ضروری است که به تقویت ایمنی، سلامت پوست و مو و انرژی روزانه گربه کمک می‌کند.
- هضم آسان: به دلیل پخته بودن و بافت نرم، به راحتی هضم میشود و برای گربه‌های مسن یا دارای مشکلات گوارشی بسیار مناسب است.
- تازه و سالم: بدون نیاز به مواد نگهدارنده پرضرر و با بسته‌‌های استاندارد به دست مشتری می‌رسند تا غذایی سالم و ایمن برای گربه آماده شود.
معایب غذای کنسروی
- هزینه بالا: کنسرو نسبت به غذای خشک گران‌تر است و ممکن است برای خانواده‌های با بودجه محدود مقرون به صرفه نباشد.
- ماندگاری کم پس از باز شدن: بعد از باز شدن باید در یخچال نگهداری و سریع مصرف شود، که برای برخی افراد ممکن است دردسرساز باشد.
- مشکلات دندانی: مصرف مداوم کنسرو بدون غذای خشک می‌تواند خطر پوسیدگی دندان گربه را افزایش دهد، چون کمتر به پاکسازی دندان‌ها کمک می‌کند.
چطور لیبل غذایی گربه را بخوانیم و بهترین محصول را انتخاب کنیم؟
بر روی غذاهای خشک و کنسروی لیبل غذایی وجود دارد که قبل از خرید باید به آن توجه کرد. در این بخش نکاتی را درباره انتخاب بهترین محصول برای گربه به اشتراک گذاشته میشوند که باید به آن‌ها دقت شود.
- نوع غذا و مناسب بودن برای سن حیوان (مثلا بچه‌گربه یا گربه بالغ) و منبع پروتئین آن (گوشت قرمز، مرغ یا ماهی)
- مشخصات تولید کننده شامل نام، آدرس و روش‌های ارتباطی.
- مواد اولیه که به ترتیب از بیشترین تا کمترین مقدار درج میشوند.
- تجزیه و تحلیل ترکیبات شامل میزان پروتئین، چربی، فیبر و رطوبت.
- قسمتی که هدف محصول را بیان می‌کند (مثلا مناسب گربه مسن)
- دستورات مصرف شامل مقدار و دفعات تغذیه بر اساس وزن و سن حیوان.
- اطلاعات کالری معمولا به صورت کیلوکالری بر هر کیلوگرم یا هر فنجان.
- مواد معدنی ضروری که گنجانده میشوند، هرچند پیدا کردنشان روی برچسب کمی دشوار است.
مکمل‌های ضروری برای حمایت از مفاصل، قلب و مغز گربه مسن
حیوانات هم برای داشتن مفاصلی محکم و پر توان نیاز به مکمل‌هایی دارند. اغلب برندهای موجود در بازار تمامی مکمل‌های مورد نیاز این حیوان را عرضه می‌کنند که عبارتند از:
- تورین: نوعی اسید آمینه است و برای عملکرد قلب بسیار موثر است.
- اسیدهای چرب امگا 3 و 6: مفید هستند و برای کاهش التهاب مفاصل در سنین پیری، تقویت مغز و همچنین سلامت پوست و موی گربه موثر هستند.
- گلوکزامین و کندرویتین: قرص گلوکوزامین یک مکمل قوی برای تقویت عضلات و افزایش استحکام استخوان‌ها در حیوانات خانگی است. گلوکوزامین به عنوان یکی از ترکیبات مهم و اصلی غضروف مفصلی، نقش مهمی در سلامت مفاصل گربه‌های مسن دارد. همچنین وجود کندرویتین در ترکیب این محصول، با کمک کردن به جذب آب بیشتر و بالا رفتن خاصیت مقاومت غضروف‌های گربه، به بهتر شدن عملکرد طبیعی مفاصل آن‌ها کمک می‌کند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها برای عملکرد شناختی گربه: آنتی‌اکسیدان‌ها نقش زیادی در محافظت و مراقبت از مغز در برابر آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو دارند. تحقیقات پژوهشگران نشان داده است رژیم‌های غذایی سرشار از ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن میتوانند تاثیرات بسیار مفیدی در حفظ سلامت مغز گربه‌های مسن و انواع حیوانات خانگی داشته باشند.
«تمامی این مکمل‌ها و مکمل‌های دیگر مثل مولتی ویتامین تنها با تجویز دامپزشک به گربه داده شوند»
تغذیه تخصصی گربه‌های مسن با بیماری کلیوی و دیابت
با افزایش سن گربهها، این حیوانات مظلوم دچار بیماری‌هایی مثل ناراحتی کلیه و دیابت میشوند. به همین دلیل باید تغذیه آن‌ها به درستی و بر اساس یک برنامه اصولی انجام شود. این کار به سلامتی و طول عمر گربه کمک می‌کند.
نکات تغذیه‌ای برای گربه‌هایی با بیماری کلیوی
حفظ وزن متعادل و مناسب در گربه‌های مبتلا به ناراحت کلیوی اهمیت زیادی دارد، زیرا به کاهش ضعف و بی‌حالی گربه کمک می‌کند و از تحلیل رفتن بدن و عضلات او جلوگیری می‌نماید.
اگر مقدار پروتئین مصرفی در رژیم غذایی گربه بیش از حد زیاد باشد، مقدار سم موجود در خون گربه دچار بیماری کلیوی بالا می‌رود و در مقابل، پروتئین بسیار کم می‌تواند باعث کاهش توده عضلانی حیوان شود. به همین دلیل بهتر است که با یک متخصص تغذیه حیوانات مشورت کنید تا لیست بهترین غذای گربه مسن و حتی مبتلا به دیابت را به شما بدهد.
رژیم غذایی گربه‌های دیابتی
گربه‌هایی که به دیابت مبتلا شده‌اند، باید رژیمی با کربوهیدرات کم و پروتئین بالا داشته باشند. مصرف زیاد کربوهیدرات باعث افزایش سریع قند خون میشود و در نتیجه گربه به انسولین نیاز پیدا می‌کند. به همین دلیل، بخش اصلی کالری مورد نیاز این گربهها باید از پروتئین‌های حیوانی با کیفیت تأمین شود.
بهترین رژیم غذایی برای گربه‌های دیابتی، غذاهایی هستند که حدود ۵۰ درصد پروتئین، کمتر از ۴۰ درصد چربی و کمتر از ۱۰ درصد کربوهیدرات داشته باشند. در برخی موارد، حتی باید از غذاهایی با کمتر از ۵ درصد کربوهیدرات استفاده کرد.
چطور گربه مسن کم اشتها را به خوردن غذا تشویق کنیم؟
اگر بی اشتهایی گربهها به دلیل بیماری باشد، حتما باید حیوان را پیش دامپزشک ببرید تا بهترین رژیم غذایی برای شرایط او داده شود. گاهی تنها تغییر نوع خوراک می‌تواند میل گربه به غذا را باز کند. در بسیاری از مواقع، حتی وقتی گربه از بیشتر غذاها امتناع می‌کند، ممکن است یک غذای خشک (برخی از گربه‌های مسن اگر چه دندان و لثه ضعیف‌تری دارند، ممکن است غذای خشک را ترجیح دهند) یا کنسروی برای گربه مسن چاره ساز باشد. در موارد حادتر، دامپزشک می‌تواند داروهایی تجویز کند تا اشتهای گربه را تحریک کند. اما زمانی که گربه بیمار نیست ولی غذا نمی‌خورد، می‌توانید از روش‌های مختلفی برای ترغیب گربه به غذا خوردن استفاده کنید، مانند:
تغییر بافت و دمای غذا
با تغییر بافت غذا و حتی دمای آن (گرم کردن در حد کم) می‌توان گربه را به خوردن غذا ترغیب کرد. همچنین روش‌هایی مثل اضافه کردن روغن ماهی، آبگوشت و تخم مرغ کاملا پخته البته در حد کم و مجاز، می‌تواند به بیشتر شدن اشتها کمک کند.
ایجاد محیط مناسب برای خوردن وعده‌های غذایی توسط گربه
اگر دوست دارید گربه کم اشتها را به خوردن ترغیب و تشویق کنید، بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید.
- ظرف غذا را در مکان بلند قرار ندهید.
- آب خنک و تمیز برایش مهیا کنید.
- ظرف غذا را در مکانی آرام و دور از سر و صدا بگذارید.
سخن پایانی
تغذیه گربه‌های مسن نقشی حیاتی در حفظ سلامت و افزایش طول عمر آن‌ها دارد. در این سنین باید رژیمی متعادل مثل پروتئین‌های باکیفیت، اسیدهای چرب مفید، ویتامینها و مواد معدنی به آن‌ها داده شود. توجه به رطوبت و آب کافی غذا و دسترسی مرتب به آب تازه از ایجاد مشکلات جدی کلیوی و گوارشی جلوگیری می‌کند. همچنین کنترل وزن، پیشگیری از چاقی یا لاغری زیاد و تامین نیازهای ویژه در بیماری‌هایی مانند دیابت یا مشکلات کلیوی اهمیت دارد. در کنار تغذیه صحیح، ایجاد محیطی آرام، بازی ملایم و مراجعه منظم به دامپزشک به شما کمک می‌کند تا گربه سالمند شما زندگی سالم‌تر و شادتری داشته باشد.
گربهها از چه سالی مسن محسوب میشوند؟
معمولا گربهها از ده سال به بالا مسن هستند.
بهترین و باکیفیتترین غذاها برای گربه مسن کدام هستند؟
غذا گربه مسن شما باید پروتئین با کیفیت بالا، چربیهای مفید و سالم، ویتامینها و مواد معدنی را به مقدار لازم مصرف کند. همچنین آب خنک، کافی و تمیز در رژیم گربه مسن اهمیت زیادی دارد.
برای گربه مسن غذای خشک بهتر است یا کنسروی؟
بهترین روش استفاده از هر دو نوع غذای خشک و کنسروی است.
